Ord. Profesör Dr. Ali Fuat Başgil
Çalışma Hayatın da Muvaffak (Başarılı) olmanın kanunları:
-Çalışmak için müsait gün ve saat bekleme.
Bil ki, her gün ve her saat, çalışmanın en müsait zamanıdır.
Çalışmak için müsait yer ve köşe arama.
Bil ki, her yer ve her köşe çalışmanın en müsait yeridir.
-Bir günde ve bir zaman da yapman lazım gelen bir işi (bir dersi, bir vazifeyi ertesi güne bırakma) zira her günün derdi gibi işi de kendine yeter.
-Bir zamanda yalnız tek bir iş yap, gelen bir işi (bir dersi, bir vazifeyi ) ertesi güne bırakma. Yalnız bir ders, bir kitap, hatta bir fasıl üzerinde çalış. Taki dikkatin ve kuvvetin dağılıp zayıflamasın.
Bir zamanda birden fazla iş yapayım diyen, hiç birini tam ve temiz yapamaz.
Dünyanın tanınmış olan İslam mütefekkiri İmam Gazalıya İhya u ulumiddin adlı muazzam eserini nasıl bir çalışma ile vücuda getirdiğini sormuşlar, bir zamanda yalnız bir fasıl, bir bahis, bir mesele üzerinde çalıştım demiştir.
-Başladığın bir işi (bir dersi, bir kitabı, bir vazifeyi) yapıp bitirmeden başka bir işe (derse, kitaba ve vazifeye) başlama, yarıda kalan iş, başlanmamış demektir.
-Çalışmaya oturduğun zaman tıpkı ateş hattında düşman gözetleyen bir asker gibi uyanık ol, ve dikkat kesil, ve bütün ruhi ve bedeni kuvvetinle kendini işe ver.
-Çok düşün, bil ki çalışmak mutlaka hareket etmek veya okumak, yazmak demek değildir. Düşünen bir insan maden kuyularında kazma sallayan işçiden daha çok çalışımaktadır.
-Sebat et, genç dostum, sebat et, damlaya damlaya göl olur. Yada aynı noktaya düşen damlacıklar zamanla mermeri bile deler.
-Gece yatağına uzandığın zaman, o gün ne yaptığını ve yarın ne yapacağını kendine sormadan uyuma.
– Her gün iyi bir eserden yüksek sesle beş on sahife oku.
Bu sayede konuşma ve söz söyleme istidadın (meleken) gelişir.
-Rastladığın edebi, felsefi bazı güzel parçaları ezberle.
Bu sayede hem kelime ve ifade hazinen zenginler, hem de hafızan kuvvetlenir.
-Dikkat et sözlerin ve yazıların kısa, açık ve manalı olsun.
Fikri çalışmanın herkesin mizacına göre değişen verimli saatleri vardır. Bunlar bazı kimseler için sabah ın erken saatleri, bazıları için de öğleye doğru, öğleden sonra, veya gece saatleridir. Kendini yokla ve senin verimli saatlerin hangileri ise, bunları hiçbir eğlenceye feda edip kaçırma.
-Her şeyden evvel ana dilini iyi konuşmayı, ve iyi yazmayı öğren, insan için en faydalı olanı kendi ana dilidir.
-Kişinin kıymeti dilinin altında ve kaleminin ucunda saklıdır. Onu söz ve yazı açığa vurur.
-Fikri çalışmalar için aynı saatlerde devamlı ve tertipli bir surette günde iki üç saat bile kâfidir.
Büyük İslam Feylesofu ibni Sina dünyaca meşhur olan
(Kitabuşşifa) sını her gün sabah namazından sonra, Bağdat’ta ki camiin büyük kandili altında oturarak Kuşluk vaktine kadar yani takriben iki saat çalışmak suretiyle vücuda getirmiştir.
Ve yine meşhur İngiliz feylesofu Spencer, muazzam eserlerini, günde iki saat çalışarak yazmıştır. Her sene bin, bin ikiyüz sahifelik eser veren Fransız edibi Emil Zola ya bu muvaffakiyetinin sırrını sormuşlar. Hergün yalnız üç saat çalışır ve yazarım demiş.
-Bir işe öfkeli ve sinirli iken karar verme. Bekle öfken geçsin zira öfke ile kalkan zarla oturur.
-Çok konuşma. Yerinde ve özlü konuş. Kıymet ve tesir çok sözde değil yerinde ve özlü sözdedir.
-Dilini tut ve bil k, dil yarası bıçak yarasından daha vahimdir.
-Kimsenin yüzüne karşı söylemediğini arkasından söyleme, ve bilki arkadan konuşma, korkaklığın en iğrenç şeklidir.
-Kimsenin cahilliğini yüzüne vurma. Bil ki İnsanları en çok kızdıran ve gücendiren, cahilliklerinin yüzlerine vurulmasıdır.
-Yalan söyleme, yalan söyleyen tutulmak korkusu içinde yaşayan hırsız gibidir.
-Bir kimseye söz vermeden evvel iyi düşün, fakat verdiğin sözden dönme. Sözden dönme yalancılığın en çirkinidir.
Dost kazanmak için cömert ol. Bil ki hasisin (cimrinin) dostu yoktur.
-Gençliğinde iyi arkadaş kazan. Yaşlılıkta kazanılan iyi arkadaşlık sağlam olmaz. Zira paslı teneke lehim (kaynak) tutmaz.
-Daima olduğun gibi görün, göründüğün gibi ol. Olduğundan fazla görünmek isteyen, karşısındakilere kendisinin ahmaklığını göstermiş olur.
-Kimseye karşı kin tutma ve kimsenin başarı ve saadetini kıskanma, fakat imren, sende öyle başarı ve saadete erişmeye çalış. İmrenmek terakkinin (ilerlemenin, yükselmenin) şartıdır.
Kin ve kıskançlık ise, iç dünyanın, sağlık ve saadetin iki azgın düşmanıdır.
-Herkesçe beğenilen asıl güzellik, ahlak güzelliğidir.
Çünkü ahlakı güzel insan, her yaşta güzeldir.
Daima Ahlakını güzelleştirmeğe çalış, Ahlak güzelliği insan için en kıymetli bir servettir.
-En yakın arkadaşlarınla bile şakaların zarif olsun. Kaba şakadan hayvan bile hoşlanmaz.
-Dost ol ki ta ki sana da dost olsunlar. Dostluğunu kötü günde göster, ta ki kötü gün dostu bulasın.
Dostlarına vefalı, düşmanlarına müsamahalı ol. Yere yıktığın düşmanını tekmeleme, alicenaplık (yüce gönüllü, bağışlayıcı) göster. Vefa ve alicenaplık yüksek ahlakın iki parlak şiarı (ilke) dır.
-Ana baba ahı alma. Ana baba ahının zehirini içen kurtulamaz.
-Büyüklere hürmet et. Ta ki büyüdüğün zaman sende küçüklerden hürmet göresin.
*Yaşlıların tecrübelerinden faydalan, ve tecrübe edilen bir şeyi yeniden tecrübe etmeye kalkışma, sonra pişman olursun.
-Küçüklere şefkat göster. Ta ki büyüdükleri zaman onlardan şefkat göstermeye hakkın olsun.
-Kadınlara hürmet et. Düşün ki kadınlık insanlığın anasıdır.
-Boşuna iddia ve inat etme, hakikatı ara ve sev. Hakikat sevgisi insan için sevgilerin en yükseğidir.
-Kusurlarını kendin gör, ta ki onları tamir ve ikmal edebilesin.
-Sonun da pişman olacağın bir işi başında düşün, Pişmanlık ahmaklıktır.
-Muvaffakiyetlerinle (başarınla) mağrur olma. Bil ki gurur gelecekte ki muvaffakiyetlerin (başarının) en büyük düşmanıdır.
-Kendine yapılmasını istemediğin bir muameleyi, başkasına yapma. Ta ki başkasıda sana karşı aynı şekilde hareket etmesin.
-Kendine iyilik yapılmasını istersen, başkalarına iyilik yap.
İyiliğe karşı iyilik adalettir. İyiliğe karşı kötülük cinayettir. Kötülüğe karşı iyilik ihsan (iyi davranma) ve atifet (iyilik yapmak) tir. ve insanlığın en yüksek derecesidir.
-Düşenin elinden tut ki, Taki sende düştüğün zaman tutacak el bulasın.
-Başkasının kanaat (düşünce) ve akidesi (inanç ) ne hürmet et. Ta ki başkasıda senin fikirlerine hürmet etsin.
-Hayat da cesur ol. Fakat bil ki cesaret gözü kapalı olarak tehlikeye atılmak değildir.
-Sözlerin tatlı, tavırların zarif olsun. İnsanın kabası ısırgan köpek gibidir, herkes tarafından taşlanır.
-Başkalarından gördüğün kötülük, seni iyilik yapmaktan alıkoymasın. İyilik ibadettir.
-Kibirli olma. Kibirli insan sarımsak kokan ağız gibidir. Herkesi kendisinden uzaklaştırır.
Alçak gönüllü ol. Mütevazi insan meyve ağacına benzer. Meyve ağacının yere eğilmesi, meyvesinin çokluğundandır.
-Herkesin imrendiği pırlanta gibi ol. Korkma, yerde kalmazsın.
-Kendinden üstekilere değil, kendinden alttakilere bak, rahat edersin.
İşinde ve sözünde doğrulukta ayrılma. Hak doğruların yardımcısıdır.
-Çalış, daima çalış, fakat hırsı (aşırı istek, tutku) bırak. Zira hırs, verimli çalışmanın, sağlık ve saadetin düşmanıdır.
Çalış fakat haris (aç gözlü) olma. Haris insan, ciğer bulaşmış eğeyi yalayan aç kedi gibidir, dilinden akan kanı yalar da bilmez en sonunda kendi ölümüne vede felaketine sebep olur.
Verimli Çalışmak ise (zamanı amaç doğrultusunda planlı ve proğramlı kullanmak) başarının, yüksek ahlakın, ruh ve beden sağlığının temel şartıdır.
Çalışkanlığın tersi olan Tembellik ise her türlü ahlaksızlığın vede başarısızlığın anası ve kaynağıdır.
-ayatın ve tutacağın yol hakkında tereddüde ve kararsızlığa düşüp de bir ışık aradığın zaman, fikirin, ve reyini soracağın kimseyi iyi seç.
Genç okuyucum! Alışkanlıklara doğru atacağın ilk adıma bilhassa çok dikkat et. İyice düşün ve iradene sahip ol.
Kötülük yolunun çamuruna basmamaya çalış. Ta ki sonra ayağını yıkamak zahmetine katlanmaya mecbur olmayasın. Kumar masasında, meyhane köşelerinde, kahvehanelerde
ömür geçiren nice bedbaht insanları görürsün ki, bunlar hep ilk adımın kurbanıdırlar.
Unutma ki Muvaffakiyetin (Başarının) ilk şartı iradeli olmaktır.
İrade öyle bir şeydir ki, başta başarısızlığı (adına tembellik dediğimiz sefaleti, ve kötülüğü emreden Nefsi vede insanlardan ve cinlerden olan şeytanları) öldüren tek silah tır.
İrade çalışmak demektir, yani bu uğurda nefsimizi terbiye edip, ahlakımızı düzelterek ruh ve beden sağlığına dikkat etmeliyiz.
Artı Muvaffakiyet (başarı) in ilk düşmanı tenbelliktir.
Bir diğer düşmanı ise kötü arkadaştır. Muvaffaiyet yolunda senin bir düşmanın daha varki, buda kötü örneklerdir.
Bunlar takıp takıştırmakla, kiminin ayağına çelme takmak, kiminin gözüne kül atmakla servete mevki ve şöhrete kavuşmuş, ehliyet ve liyayakatlerinin üstündeki yerlere oturmuş insan kılığında ki hayvanlar ve parazitlerdir.
Yani böyle şöhret olmuş insanları örnek almak başarı değil, her iki Cihan da felakettir.
-Çalış genç arkadaşım çalış! Namerde muhtaç olmak, ölmekten beterdir.
-Gençliğini eğlenmekle geçiren, ihtiyarlığını ağlamakla geçirir.
Genç arkadaşım. Yukarıda sıraladığım düsturları okuyup unutasın diye değil, kulağına küpe yapasın ve ileride beni anasın diye yazdım. Senden beklediğim beni hayırla anmandır.
(Gençlerle Başbaşa. Ord. Profesör Dr. Ali Fuat Başgil.)
Faydalı olur inancıyla, adı geçen eserde sizler için derledik.
Bu vesileyle kıymetli üstadımızı hayırla, Rahmetle yad ediyoruz.
Muvaffakiyetler (başarılar) dileriz..